Με το νομοσχέδιο για την ανώτατη εκπαίδευση ενισχύονται τα δημόσια πανεπιστήμια στη χώρα μας, καθώς αυτά αφορά το 85% των άρθρων, τόνισε ο Βασίλης Γιόγιακας κατά την ομιλία του στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας, Αθλητισμού και Θρησκευμάτων.
Ο βουλευτής Θεσπρωτίας σημείωσε ότι οι 170 και πλέον διατάξεις διαψεύδουν την κριτική ότι η Κυβέρνηση στοχεύει να αποδυναμώσει τα δημόσια πανεπιστήμια ενώ ο ισχυρός ελεγκτικός και εποπτικός ρόλος του Κράτους, ως εγγυητή του δημοσίου συμφέροντος, διασφαλίζει την ποιότητα και την επάρκεια του διδακτικού και ερευνητικού έργου των μη κερδοσκοπικών, ιδιωτικών ΑΕΙ.
Σε ό,τι αφορά την κριτική περί αντισυνταγματικότητας, ο κ. Γιόγιακας υπογράμμισε ότι δεν μπορεί να απαξιώνεται η επιστημονική άποψη ότι η εγκατάσταση και λειτουργία των μη κερδοσκοπικών ιδιωτικών ΑΕΙ είναι συμβατή με το Σύνταγμα, ούτε να αγνοούνται όλα όσα έχουν συμβεί τις τελευταίες δεκαετίες και επηρεάζουν την ερμηνεία του Συντάγματος. Ο βουλευτής Θεσπρωτίας ζήτησε επίσης από τον Υπουργό Παιδείας να ενισχυθούν τα οικονομικά κίνητρα για την εγκατάσταση ιδιωτικών ΑΕΙ σε περιοχές εκτός Αττικής και Θεσσαλονίκης. Ακολουθεί ολόκληρο το κείμενο της ομιλίας του Βασίλη Γιόγιακα:
Κύριε Υπουργέ,
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Είδαμε στη συζήτηση αυτού του νομοσχεδίου τους διαφωνούντες να καταφεύγουν σε μια διπλή τακτική:
Από τη μία υποβάθμισαν – κάποιοι μάλιστα αποσιώπησαν – το 85% των διατάξεων του νομοσχεδίου, οι οποίες αφορούν το δημόσιο πανεπιστήμιο.
Από την άλλη, «έπαιξαν το χαρτί» της αντισυνταγματικότητας των διατάξεων για τα μη κερδοσκοπικά, ιδιωτικά ΑΕΙ.
Ήταν μια τακτική μάλλον αναμενόμενη, όσο και βολική.
Γιατί οι δεκάδες διατάξεις για τα δημόσια πανεπιστήμια έρχονται να διαψεύσουν την κριτική ότι η Κυβέρνηση στοχεύει να τα αποδυναμώσει, προς όφελος ανεξέλεγκτων ιδιωτικών συμφερόντων.
Γιατί το κύριο μήνυμα που στέλνει το νομοσχέδιο αυτό, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι το αντίθετο, είναι η ενίσχυση της δημόσιας ανώτατης εκπαίδευσης στη χώρα μας.
Δεν είναι άραγε υπέρ της δημόσιας ανώτατης εκπαίδευσης ότι επεκτείνεται, αναβαθμίζεται και αυτονομείται ακόμα περισσότερο ένα περιφερειακό πανεπιστήμιο όπως το Δημοκρίτειο;
Ότι το Ανοικτό Πανεπιστήμιο οργανώνεται στα πρότυπα των άλλων δημόσιων πανεπιστημίων;
Δεν είναι υπέρ της δημόσιας ανώτατης εκπαίδευσης ότι ενισχύεται η αυτονομία και η αυτοδιοίκηση των ΑΕΙ;
Ότι δίνονται περισσότερες δυνατότητες για να επιδιώξουν την εξωστρέφεια, τη διεθνή δικτύωση και την απήχησή τους σε εκτός Ελλάδας φοιτητικά κοινά;
Ότι διευκολύνεται η διαχείριση των οικονομικών πόρων για την ερευνητική τους δραστηριότητα;
Δεν είναι υπέρ των δημόσιων ΑΕΙ ότι επιβραβεύεται με ισχυρότερα οικονομικά κίνητρα η ποιότητα του έργου τους και η επιδίωξη της αριστείας;
Ότι διευκολύνεται η δικτύωσή τους με την αγορά και με φορείς που προάγουν την εφαρμοσμένη έρευνα και την καινοτομία;
Ακόμη, είναι λογικό, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι να καταλογίζεται στην Κυβέρνηση πρόθεση να αποδυναμώσει το δημόσιο πανεπιστήμιο, όταν από το 2019 ως το 2023 η χρηματοδότηση για τις λειτουργικές ανάγκες των ΑΕΙ αυξήθηκε κατά 45%;
Όταν έχουν δεσμευθεί 750 εκατομμύρια ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ;
Όταν άλλα 700 εκατομμύρια ευρώ θα πάνε μέσω ΣΔΙΤ σε κατασκευή και συντήρηση φοιτητικών εστιών, ώστε να διπλασιαστούν οι 11.000 κλίνες που υπάρχουν σήμερα;
Που είναι, λοιπόν, η πρόθεση να απαξιωθεί το δημόσιο πανεπιστήμιο;
Και επίσης, από πού προκύπτει ότι η τριτοβάθμια εκπαίδευση τάχα μου παραδίδεται βορά στα ανεξέλεγκτα ιδιωτικά συμφέροντα;
Αφού, το Κράτος, μέσα από το Υπουργείο Παιδείας, την αρμόδια Αρχή και τον ΔΟΑΤΑΠ, διατηρεί ισχυρό ελεγκτικό και εποπτικό ρόλο.
Με αυστηρά κριτήρια για τη χορήγηση άδειας, ελάχιστες προδιαγραφές υποδομών, προσωπικού και εξοπλισμού, διαδικασίες και πρότυπα ποιότητας για την πιστοποίηση των προγραμμάτων σπουδών και την αξιολόγηση των ακαδημαϊκών επιδόσεων των μη κερδοσκοπικών Νομικών Προσώπων Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης.
Το Κράτος, δηλαδή, έχει ρόλο εγγυητή του δημοσίου συμφέροντος, διασφαλίζοντας την ποιότητα και την επάρκεια του διδακτικού και ερευνητικού έργου τους.
Επομένως, κυρίες και κύριο συνάδελφοι, με το νομοσχέδιο αυτό στηρίζεται η δημόσια ανώτατη εκπαίδευση με δεκάδες ρυθμίσεις, που μάλιστα προέρχονται από τη ίδια την πανεπιστημιακή κοινότητα.
Ενώ η ιδιωτική πρωτοβουλία υπάγεται σε απαιτητικούς κανόνες αξιολόγησης και ελέγχου από το ελληνικό Δημόσιο.
Η δεύτερη τακτική των διαφωνούντων έχει να κάνει με τις ενστάσεις περί αντισυνταγματικότητας.
Προσωπικά μου έκανε εντύπωση η βεβαιότητα με την οποία συνάδελφοι που ούτε είναι ειδικοί, ούτε υπηρετούν τη νομική επιστήμη – όπως και εγώ άλλωστε – υποστήριξαν τόσο κατηγορηματικά την αντισυνταγματικότητα.
Σε κάθε περίπτωση, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν μπορούμε να απαξιώνουμε μια αντίθετη επιστημονική άποψη με τέτοια ευκολία, τόσο απόλυτα, πόσο μάλλον όταν δεν είμαστε ειδικοί.
Καταλογίζοντας μάλιστα πολιτική σκοπιμότητα σε επιστήμονες που έχουν αναγνωρισμένη και καταξιωμένη πορεία στον ακαδημαϊκό στίβο ως συνταγματολόγοι.
Μου έκανε επίσης εντύπωση ότι οι διαφωνούντες επιμένουν να αγνοούν όλα όσα έχουν συμβεί τις τελευταίες δεκαετίες και επηρεάζουν την ερμηνεία του άρθρου 16 του Συντάγματος:
από την υιοθέτηση του ευρωπαϊκού Δικαίου και τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Συμβουλίου της Επικρατείας, μέχρι την υιοθέτηση της Ευρωπαϊκής Χάρτας των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και τον ενιαίο ευρωπαϊκό χώρος πανεπιστημιακής εκπαίδευσης.
Δεν είδαμε κάποια πειστική απάντηση της αντιπολίτευσης σε αυτό, είδαμε μόνο μια στάση που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «συνταγματικός αναχρονισμός»…
Κοντά σε αυτόν υπάρχει και ένας «συνταγματικός στρουθοκαμηλισμός», για να δανειστώ τον όρο του καθηγητή Αντώνη Μανιτάκη.
Κάποιοι εντόπισαν τώρα ότι παραβιάζεται το άρθρο 16 του Συντάγματος, κλείνοντας τα μάτια σε μια άλλη πραγματικότητα:
Αυτή των ιδιωτικών κολλεγίων, τα οποία δίνουν σε πάρα πολλές περιπτώσεις πτυχία με πλήρη επαγγελματικά δικαιώματα, δηλαδή το εφόδιο στην αγορά εργασίας που - ας μην κρυβόμαστε - ενδιαφέρει τους περισσότερους φοιτητές.
Και μάλιστα χωρίς να ισχύουν γι’ αυτά οι εξαντλητικές διαδικασίες ελέγχου και πιστοποίησης που προβλέπονται για τα μη κερδοσκοπικά ιδιωτικά ΑΕΙ.
Από σεβασμό στο χρόνο, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν θα αναφερθώ σε άλλα επιχειρήματα της αντιπολίτευσης, που ακούστηκαν και είναι, θεωρώ, είτε παραπλανητικά, είτε άσχετα με την λειτουργία των μη κερδοσκοπικών ιδιωτικών ΑΕΙ…
Επιτρέψτε μου, κύριε Υπουργέ, να θίξω μόνο ένα θέμα:
Είναι καλοδεχούμενα τα οικονομικά κίνητρα που προβλέπονται για τα ιδιωτικά ΑΕΙ που θα εγκατασταθούν και θα λειτουργήσουν εκτός Αττικής και Θεσσαλονίκης.
Θεωρώ ότι, μέσω των σχετικών υπουργικών αποφάσεων, μπορείτε να ενισχύσετε τα κίνητρα για χωροθέτηση στην περιφέρεια, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη πώς κατανέμονται και τι αντικείμενα έχουν τα υφιστάμενα δημόσια περιφερειακά ΑΕΙ.
Κλείνοντας κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θεωρώ ότι μια γόνιμη συζήτηση για το μέλλον της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη χώρα μας πρέπει να αφορά συγκεκριμένα θέματα.
Όπως η ποιότητα και η αξία των πτυχίων που παίρνουν τα παιδιά μας, ανεξάρτητα από αν το πανεπιστήμιο είναι δημόσιο ή ιδιωτικό.
Όπως είναι η μεγαλύτερη αυτονομία και ευελιξία των δημοσίων πανεπιστημίων ώστε να μπορέσουν να αξιοποιήσουν τις δυνατότητές τους.
Όπως είναι η δυνατότητα των ταλαντούχων και επιμελών παιδιών να σπουδάσουν, ακόμα και όταν προέρχονται από φτωχές οικογένειες.
Αυτή η συζήτηση απασχολεί την Κυβέρνηση.
Και σε αυτή τη συζήτηση καλείται η αντιπολίτευση να συμβάλει με δημιουργικές προτάσεις, αντί να δίνει μάχες οπισθοφυλακής.